محصولات برگرفته شده از مواد اولیه پلیمری بسیار زیاد و غیر قابل شمارش است، این محصولات با گرید های مختلفی از مواد اولیه پلاستیکی تولید می گردد که هر کدام ویژگی، خواص و کاربرد های متفاوتی با یکدیگر دارند. در این مطلب به بررسی انواع پلاستیک و خواص و ویژگی های هر یک می پردازیم تا با مصرفی ترین ماده جهان بهتر آشنا شوید. همچنین به بررسی روش های بازیافت و بازیافت پذیر بودن یا نبودن گرید های مختلف پلاستیک می پردازیم.
شرکت بسپار نگار تولید کننده انواع پلاستیک های بسته بندی در مدل های انعطاف پذیر و رولی (فیلم) می باشد. تمام خدمات تولید و چاپ و تحویل کالا به صورت رولی، دوخت خرده، پاکت سازی شده، لمینتی و … قابل انجام است. تولید و لمینت فیلم های پلاستیک در انواع پلی اتیلن سبک و سنگین (HDPE و LDPE)، پلی استر (BOPET)، انواع سلفون (OPP، BOPP و CPP)، متالایز، فویل و لمینت روی کاغذ های کرافت و صنعتی و هر نوع فیلم انعطاف پذیر با مجرب ترین تیم کاری و ماشین آلات به روز و قدرتمند خدمات رسانی می گردد.پ
پلاستیک یک ماده همه کاره است که برای ساخت هزاران محصولی که همه ما از آن ها به طور مدام استفاده می کنیم در زندگی همه ما موثر و بدون جایگزین است. در ارتباط با انواع طبقه بندی پلاستیک، تاریخچه و شیمی منحصر به فرد متفاوت هر پلاستیک با دیگری باعث ایجاد بی نهایت کاربرد از این ماده شده است.
پلاستیک نوعی پلیمر مصنوعی است که شبیه رزین های طبیعی موجود در درختان و سایر گیاهان است. پلیمرها هر یک از ترکیبات آلی پیچیده بهره مند هستند که با فرآیند پلیمریزاسیون تولید می گردد. فرآیندی که در آن مولکول های کوچک با هم ترکیب می شوند و یک مولکول زنجیره مانند بسیار بزرگ می سازند. پلیمرها را می‌توان قالب‌گیری کرد، اکسترود کرد، به شکل‌ها و فیلم‌های مختلف ریخته شد یا به رشته‌ها کشیده و حتی به عنوان الیاف نساجی استفاده کرد.
به دلیل تنوع بسیار بالا مواد اولیه پلیمری روش‌های زیادی برای طبقه بندی انواع پلاستیک ها وجود دارد. پلاستیک ها اغلب با توجه به هدفی که از آن ها مصرف می گردد طبقه بندی می گردد.
پلاستیک ها معمولاً بر اساس ساختار شیمیایی و خواص فیزیکی آنها طبقه بندی می شوند. طبقه بندی پلاستیک ها به این روش شامل اکریلیک ها، پلی اورتان ها، سیلیکون ها، پلی استرها و پلاستیک های هالوژنه می شود.
برای اهداف بازیافت پلاستیک، انواع مختلف پلاستیک در هفت کد شناسایی رزین طبقه بندی می شوند، از جمله:
پلاستیک ها را همچنین می توان بر اساس فرآیند شیمیایی مورد استفاده در سنتز آنها، بر اساس خواص فیزیکی (چگالی، مقاومت در برابر حرارت، سختی، و غیره) و مقاومت یا واکنش آنها به مواد دیگر گروه بندی کرد.
در برخی موارد، حتی پلاستیک ها را می بینید که بر اساس کیفیت های مربوط به تولید یا هدف طراحی محصول با هم گروه بندی شده‌اند. این ممکن است شامل فرآیندهای شیمیایی مورد استفاده برای ساخت پلاستیک باشد، ترموپلاستیک ها و پلاستیک های ترموست بهترین مثال برای آن است.
ویژگی های منحصر به فردی که در پلاستیک ها یافت می شود دلیل اصلی مصرف گسترده و بی وقفه آن برای بی شمار کاربرد است. پلاستیک ها دارای چند ویژگی منحصر به فرد هستند که آنها را برای طیف گسترده ای از کاربرد ها قابل مصرف می گند.
مهم ترین ویژگی و خواص مواد پلاستیکی عبارتند از :
روش تشخیص مواد پلیمری چیست ؟ اول اسم انواع مواد اولیه بر گرفته شده از پلیمر ها با پلی شروع می شود، بدین ترتیب راحت ترین روش تشخیص مواد اولیه پلیمری از نام آن ها می باشد. به طور مثال پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پلی استایرن و دیگر مواد پلیمری با نام انحصاری پلی شروع می شود.
همه پلاستیک ها برابر نیستند، در واقع، نه تنها پلاستیک را می‌توان در اشکال و رنگ‌های مختلف تولید کرد، بلکه با توجه به بازیافت پذیر بودن یا نبودن می توان آن ها را طبقه بندی کرد. هر کدام با دیگری متفاوت است و کاربردهای متفاوتی دارد. به عنوان مثال، برخی از انواع پلاستیک قابل استفاده مجدد هستند و برخی دیگر به دلیل مواد شیمیایی موجود در آنها نیستند. برخی را می توان بازیافت کرد و برخی دیگر را باید به روش دیگری دور ریخت.
به منظور کمک به شما در تصمیم‌گیری آگاهانه تر در مورد محصولاتی که می‌خرید، در این مطلب هفت نوع مختلف پلاستیک، تفاوت آنها و تأثیر آنها بر محیط زیست را بررسی می‌کنیم.
دلیل طبقه بندی انواع مختلف پلاستیک چیست ؟ در سال ۱۹۸۸، انجمن صنعت پلاستیک، به دلیل مصرف بی رویه آن، سیستم کد شناسایی رزین (RIC) را معرفی کرد که رزین های پلاستیکی را به ۷ دسته مختلف تقسیم می کرد. هدف از این کار ارائه یک سیستم جهانی سازگار برای تسهیل بازیافت پلاستیک ها پس از مصرف آن است.
در ادامه ۷ طبقه بندی اصلی پلاستیک را نام برده ایم و اطلاعات کامل در ارتباط با ویژگی ها، خواص و تفاوت های هر یک در دسترس شما قرار داده ایم. برخی از این پلاستیک ها قابل بازیافت و برخی دیگر غیر قابل بازیافت یا فرآیند بازیافت آن ها بسیار پیچیده است و حتی برخی از آن ها برای محیط زیست خطرناک هستند.
پلاستیک هایی که به گروه شماره یک تعلق دارند از پلی اتیلن ترفتالات یا PET ساخته می شوند. به دلیل کاربرد بسیار وسیع و گسترده اش، رتبه اول را کسب کرده است. به دلیل توانایی قوی در جلوگیری از ورود اکسیژن و خراب شدن محصول در داخل، بیشتر برای اهداف بسته بندی مواد غذایی و نوشیدنی استفاده می شود.
شرایط بازیافت پلاستیک PET چیست ؟ معمولاً از طریق روش های بازیافت ساده و معمولی انتخاب می شود و سابقه بسیار مثبتی دارد! در واقع بطری های PET بازیافتی ترین پلاستیک موجود در جهان به شمار می رود.
پلی اتیلن (PE) ترفتالات یا PET به عنوان فیبر بدون چین و چروک نیز شناخته می شود. این مدل با کیسه های پلاستیکی که معمولاً در سوپرمارکت و فروشگاه ها می بینیم متفاوت است.
اصلی ترین کاربرد پلی اتیلن ترفتالات PET چیست ؟ این نوع پلیمر پلاستیکی به دلیل توانایی قوی در جلوگیری از ورود اکسیژن و خراب شدن محصول در داخل بسته بندی، بیشتر برای اهداف بسته بندی مواد غذایی و نوشیدنی استفاده می شود. همچنین به جلوگیری از خروج دی اکسید کربن موجود در نوشیدنی های گازدار کمک می کند. تمامی بطری های نوشیدنی های مختلف همانند آب معدنی، نوشابه، انواع آبمیوه و نوشیدنی ها و … با استفاده از مواد اولیه پلاستیکی PET تولید می شود.
HDPE در مقایسه با دیگر مدل های پلی اتیلن، HDPE یا همان پلی اتیلن سنگین، دارای زنجیره های پلیمری تقریباً بدون انشعاب است که آنها را واقعا متراکم و در نتیجه قوی تر و ضخیم تر از PET می کند.
کاربرد HDPE چیست ؟ HDPE نوعی پلاستیک است که معمولاً در کیسه های مواد غذایی، شیر مات، ظرف آب میوه، بطری شامپو و بطری دارو استفاده می شود.
نه تنها قابل بازیافت است، بلکه HDPE نیز نسبتاً پایدارتر از PET است. این یک گزینه ایمن‌تر برای استفاده از غذا و نوشیدنی نسبت به مواد PET در نظر گرفته می‌شود.
بهترین و شناخته شده ترین محصول برگرفته شده از مواد اولیه پلی اتیلنی در گرید سنگین، کیسه دسته رکابی نایلونی و نایلکسی که در تمام فروشگاه های مواد غذایی برای بسته بندی و حمل و نقل یافت شده و همه ما حداقل روزی یکبار به دلایل مختلف از آن استفاده می کنیم.
بسپار نگار یکی از بزرگترین مجموعه های تولید نایلکس در تهران یا همان محصولات برگرفته شده از پلی اتیلن سنگین (HDPE) با بیش از 2 دهه تجربه و تیم فنی و ماشین آلات به روز در حال فعالیت در صنعت تولید و چاپ انواع پلاستیک های انعطاف پذیر می باشد.
PVC هم یکی دیگر از پر مصرف ترین مدل های پلاستیک جهان به شمار می رود که که برای بی شمار بسته بندی حرارتی، چسب دار، لیبل های حرارتی بطری، کیسه خون، پلاستیک ضخیم رو میزی و بی شمار کاربری دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
پلاستیک PVC در گذشته دومین رزین پلاستیکی پرمصرف جهان (پس از پلی اتیلن) بود، قبل از اینکه فرآیند ساخت و دفع PVC به عنوان عامل خطرات جدی سلامتی و آلودگی محیط زیست اعلام شود.
PVC خطرناک ترین پلاستیک : از نظر سمیت، PVC خطرناک ترین پلاستیک جهان محسوب می شود که بسیاری از کشور ها تولید و مصرف آن غیر قانونی است. مصرف و تولید PVC انواع مواد شیمیایی سمی مانند بیسفنول A (BPA)، فتالات ها، سرب، دیوکسین ها، جیوه و کادمیوم را در خود جای می دهد.
برخی از مواد شیمیایی ذکر شده ممکن است باعث سرطان شوند. همچنین می تواند علائم آلرژیک در کودکان ایجاد کند و سیستم هورمونی انسان را مختل کند.
البته PVC در انواع شیرینگ حرارتی PVC و فیلم های PVC ضخیم به طور وسیع برای کاربرد های مختلف در ایران در حال مصرف می باشد.
مواد اولیه PVC و PVS نیز به ندرت توسط فرآیند های بازیافت پذیرفته و قابل انجام می شود. به همین دلیل است که بهتر است از PVC به هر قیمتی استفاده نشود.
همانطور که می دانید پلی اتیلن ها پر مصرف ترین محصول خانواده پلاستیک در جهان محسوب می شود. این نوع پلاستیک دارای ساده ترین ساختار شیمیایی پلیمری پلاستیکی است که پردازش آن را بسیار آسان و بسیار ارزان می کند. به همین دلیل از مصرفی ترین کالا های پلاستیکی به شمار می رود که در کنار قیمت مناسب تمام نیاز های مورد نیاز شما را برای کاربرد مختلف همانند بسته بندی برطرف می کند.
LDPE چه ویژگی هایی دارد ؟ پلیمرهای LDPE دارای انشعاب های زنجیره ای قابل توجهی از جمله زنجیره های جانبی بلند هستند که باعث می شود چگالی کمتر و کریستالی کمتری داشته باشند (از لحاظ ساختاری) و بنابراین به طور کلی پلی اتیلن سبک نازک تر و انعطاف پذیری بسیار بیشتری دارد.
مطلب مرتبط : بررسی تفاوت ها، ویژگی ها و خواص انواع نایلون و نایلکس با یک دیگر را در لینک مشاهده کنید.
LDPE چه کاربد هایی دارد ؟ LDPE بیشتر برای کیسه ها (مواد غذایی، خشکشویی، نان، کیسه های مواد غذایی منجمد، روزنامه ها، زباله)، بسته بندی های پلاستیکی استفاده می شود. پوشش برای کارتن های شیر کاغذی و فنجان های نوشیدنی سرد و گرم. تعدادی بطری فشرده (عسل، خردل)، ظروف نگهداری مواد غذایی، درب ظروف. همچنین برای پوشش سیم و کابل استفاده می شود.
بررسی LDPE از لحاظ بازیافت پذیری : LDPE قابل بازیافت می باشد اما شرایط بازیافت آن بسیار دشوار و سخت تر از برخی از پلیمر ها است.
پلی پروپیلن ها در مقایسه با دیگر فیلم های پلیمری سفت تر و مقاوم تر در برابر حرارت هستند و یکی از نفوذ ناپذیر ترین لایه های پلیمری است. PP به طور گسترده ای برای ظروف غذایی که در برابر حرارت و گرم قرار می گیرد استفاده می شود. کیفیت استحکام آن چیزی بین LDPE و HDPE است. علاوه بر جلیقه های حرارتی و قطعات خودرو، PP در پوشک های یکبار مصرف و نوار بهداشتی نیز گنجانده شده است.
PP همانند LDPE یکی از ایمن ترین نوع های پلیمر برای بسته بندی مواد غذایی و نوشیدنی ها است، از PP برای تولید بی شمار محصول پلاستیکی در انواع فیلم و تزریقی استفاده می شود که یکی از بهترین مثال ها برای شناخت آن، شیشه شیر نوزاد است.
آیا PP قابل بازیافت است ؟ اگرچه PP تمام آن ویژگی های شگفت انگیز را دارد، اما PP کاملاً قابل بازیافت نیست و همچنین می تواند باعث آسم و اختلالات هورمونی در انسان شود.
شرکت بسپار نگار، تولید کننده انواع فیلم های PP در گرید های BOPP، CPP و OPP بدون محدودیت در عرض و ضخامت تولید و دیگر سفارش سازی های اختصاصی برای چاپ یا دوخت و پاکت سازی می باشد.
یکی از کاربرد های مواد اولیه پلی پروپیلنی، تولید فیلم های PP است، اغلب بسته بندی هایی که در فروشگاه های مواد غذایی و سوپر مارکت ها مشاهده می کنید با استفاده از فیلم های PP یا لیمنت روی آن ها تولید و چاپ می گردد.
فیلم های سلفونی یا همان فیلم های بسته بندی برگرفته شده از مواد PP در گرید های مختلفی تقسیم بندی می گردد. برای کسب اطلاعات کامل در رابطه با تفاوت و خواص انواع فیلم های OPP، BOPP و CPP با یکدیگر روی لینک کلیک کنید.
PS مخفف شده کلمه پلی استایرن می باشد، که همه ما معمولاً برای ظروف غذا، کارتن تخم مرغ، لیوان ها و کاسه های یکبار مصرف، بسته بندی و همچنین کلاه ایمنی دوچرخه در حال استفاده از محصولات برگرفته شده از آن ها هسیتم.
خطرات و بازیافت پذیری محصولات پلی استایرن : هنگامی که PS در برابر مواد غذایی گرم و روغنی قرار می گیرد، می تواند به عنوان سمی مغز و سیستم عصبی در نظر گرفته شود. همچنین می تواند بر روی ژن ها، ریه ها، کبد و سیستم ایمنی تاثیر بگذارد.
علاوه بر همه این خطرات، PS نرخ بازیافت پایینی دارد و به عنوان یک پلاستیک بازیافت پذیر از آن یاد نمی شود.
شماره هفت برای همه پلاستیک ها به غیر از پلاستیک هایی است که با شماره‌های ۱-۶ مشخص شده اند و همچنین پلاستیک هایی که ممکن است لایه بندی شده یا با انواع مختلفی از پلاستیک ها مانند پلاستیک های زیستی یا سنتز شده مخلوط شوند.
پلی کربنات (PC) رایج ترین پلاستیک در این دسته است که در سال های اخیر به دلیل ارتباط با بیسفنول A (BPA) چندان مورد استفاده قرار نگرفته است. PC با نام های مختلفی نیز شناخته می شود:
BPA موجود در PC با مشکلات سلامتی متعددی از جمله آسیب کروموزومی در تخمدان‌های زنان، کاهش تولید اسپرم در مردان، شروع زودرس بلوغ و تغییرات رفتاری مرتبط است.
علاوه بر کیفیت بازیافت بسیار پایین، PC باید به هر قیمتی از آن اجتناب شود.
به خاطر سپردن تمام ۷ ماده (نوع) مختلف پلاستیک می تواند بسیار دشوار باشد، بنابراین در اینجا چندین نکته کلیدی وجود دارد که باید به خاطر بسپارید:
اگرچه هر دو نوع بازیافت پذیر و غیر قابل بازیافت پلاستیک نامیده می شوند، اما همه انواع پلاستیک را نمی توان بازیافت کرد. دلایل زیادی می تواند بر این امر تأثیر بگذارد. با این حال، یکی از دلایل اساسی نیاز به امکانات، فناوری و بودجه بیشتر برای تامین مالی بازیافت انواع خاصی از پلاستیک است.
علاوه بر این، بازار تقاضا علاقه کمتری به بازیافت دارد و ارزش های مادی کمتر سودآور نیز تأثیر می گذارد. بنابراین، برخی از کارخانه های بازیافت تنها نوع پلاستیک مورد نیاز خود را می گیرند و بقیه را نادیده می گیرند.
داشتن درک درستی از انواع پلاستیک، کدهای شناسایی رزین و کاربردهای آنها بسیار مهم است. این کار به نفع محیط زیست انجام می شود. وقتی صحبت از بازیافت به میان می آید، متوجه خواهید شد که اطلاعات ارائه شده در اینجا برای کمک به شما در تصمیم گیری آگاهانه مفید خواهد بود. همچنین برای بازیافت مدل های مختلف پلاستیک و سازمان هایی که بازیافت پلاستیک را انجام می دهند بسیار مهم است که شما نوع پلاستیک برای بازیافت را بشناسید.
ترموپلاستیک ها ممکن است دوباره ذوب شوند و در تمام شرایط عملی، به شرایط اولیه خود بازگردند، به روشی که تا حدودی با روشی که یک مکعب یخ را می توان ذوب کرد و سپس دوباره منجمد کرد. در بیشتر موارد، ترموپلاستیک ها ابتدا در یک فرآیند جداگانه تولید می شوند که منجر به ایجاد گلوله های ریز می شود. این گلوله ها متعاقباً گرم می شوند و به منظور تولید انواع کالاهای مصرفی و صنعتی شکل می گیرند.
پلاستیک هایی مانند پلی پروپیلن، پلیمر، پلی کربنات، استایروفوم، پلی استر، پلی وینیل کلراید و غیره در دسته ترموپلاستیک ها قرار می گیرند. احتمالا از قبل با این پلاستیک ها آشنا شده اید.
ترموست ها اغلب تولید می شوند و سپس به صورت همزمان به محصولات تبدیل می شوند و پس از تشکیل آنها، نمی توان آنها را به شرایط اولیه خود بازگرداند. در بیشتر موارد، آنها با اعمال گرما (همچنین به عنوان “ترمو” شناخته می‌شوند) تولید می‌شوند و در نهایت شبیه تخم‌مرغ پخته می‌شوند. ترموست ها از طیف گسترده ای از مواد، از جمله لاستیک مصنوعی ولکانیزه، اکریلیک، پلی اورتان، ملامین، سیلیکون و اپوکسی تشکیل شده اند.
پلاستیک های مورد استفاده در مهندسی به طور خاص طراحی شده اند تا از نظر کیفیت مکانیکی از مواد دیگر بهتر عمل کنند و اغلب طول عمر بیشتری دارند. به عنوان مثال، پلی کربنات می تواند در برابر نیروی برخورد مقاومت کند. پلی آمیدها مانند نایلون در برابر سایش مقاومت می کنند. برخی از آنها کامپوزیت هایی هستند که از انواع مختلفی از پلاستیک ساخته شده اند، مانند پلاستیک بسیار مقاوم ABS.
دقیقاً همان چیزی است که به نظر می رسد: پلیمرهایی که به صورت الیاف یا رشته هایی چرخانده شده اند تا در تولید چیزهایی مانند منسوجات، ریسمان، طناب ها، کابل ها و حتی فیبرهای نوری و زره بدن مورد استفاده قرار گیرند. اکثر الیاف پلاستیکی بادوام، الاستیک و مقاوم در برابر دما هستند، حتی در صورت گرم شدن. در حالی که انواع بیشتری از الیاف پلاستیکی وجود دارد، چندین نوع شناخته شده دیگر عبارتند از پلی استر، نایلون، ابریشم مصنوعی، اکریلیک و اسپندکس.
به هر نوع مواد اولیه پلاستیکی که به صورت ورق یا فیلم با ضخامت های کم و زیاد برای تولید پلاستیک های بسته بندی، پلاستیک دسته دار، پلاستیک های پشت چسب دار و روکش و … پلاستیک های نرم انعطاف پذیر می گویند.
پلاستیک ها اغلب به صورت تزریقی برای تولید ظروف پلاستیکی یا فیلم های انعطاف پذیر پلاستیکی برای کاربرد های متنوع مصرف می گردد.
